Wyobraź sobie, że konkurencja zaczyna podszywać się pod Twoją markę, podbiera Twoich klientów, a nawet wykrada know-how. Co możesz zrobić? Czy to już naruszenie prawa? Właśnie w takich sytuacjach na scenę wchodzi ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
W tym artykule pokażemy Ci:
1. czym tak naprawdę jest nieuczciwa konkurencja,
2. jakie działania są nielegalne, choć mogą wyglądać “niewinnie”,
3. co możesz zrobić, gdy konkurent nie gra fair.
Czym właściwie jest nieuczciwa konkurencja?
Według polskiego prawa (art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), czynem nieuczciwej konkurencji jest każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Brzmi ogólnie? Dokładnie tak ma brzmieć – mając na uwadze “pomysłowość biznesu” i stale rozwijające się technologie, cytowany przepis ma być na tyle neutralny, by dało się go zastosować do możliwie jak najszerszej gamy przypadków nieuczciwego konkurowania.
Ustawa wskazuje jednak konkretne przykłady czynów nieuczciwej konkurencji, a orzecznictwo sądów i – przede wszystkim praktyka biznesu – ten katalog rozwijają.
7 przykładów nieuczciwej konkurencji, które powinieneś znać
1. Wprowadzające w błąd oznaczenie towaru lub usługi
Podszywanie się pod cudzą markę, logo lub opakowanie.
Przykład: niebieski napój izotoniczny o nazwie PowerRaid.
2. Naśladownictwo produktów
Niekiedy można legalnie „inspirować się”, ale kopiowanie rozwiązań wizualnych i funkcjonalnych może być nielegalne.
3. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa
Know-how, strategie, bazy danych – jeśli były chronione (i odpowiednio zabezpieczone), nie wolno ich wykorzystywać, nawet po zakończeniu współpracy z dysponentem tych poufnych informacji.
4. Nakłanianie pracowników konkurencji do zdrady tajemnic
Przykład? Przejęcie handlowca z bazą klientów w pakiecie.
5. Nieuczciwa reklama
Porównywanie, które wprowadza w błąd, dyskredytuje konkurencję lub w inny sposób manipuluje przekazem.
6. Organizowanie sprzedaży lawinowej (piramidy finansowe)
Wciąż spotykane, mimo że są prawnie zakazane.
7. Utrudnianie dostępu do rynku
Np. masowe wykupywanie domen internetowych z cudzą nazwą lub stosowanie dumpingowych cen.
Kiedy twarda walka o klienta zamienia się w złamanie prawa?
Granica między „agresywnym marketingiem” a działaniem nielegalnym bywa cienka. Pamiętaj: liczy się nie tylko efekt, ale intencja, skala i kontekst.
Sąd w postępowaniu dotyczącym nieuczciwej konkurencji może badać między innymi:
– czy działanie było świadome?
– czy było sprzeczne z uczciwością handlową?
– czy wyrządziło szkodę – a jeśli tak, to jaką – konkurentom lub klientom.
Zanim wprowadzisz na rynek nowy produkt, zmienisz swoją identyfikację graficzną albo rozpoczniesz proces rekrutacji skierowany nie tylko do osób bezrobotnych to przeanalizuj, czy Twoje planowane postępowanie na pewno pozostawać będzie w ramach uczciwego konkurowania.
Co możesz zrobić, jeśli padłeś ofiarą nieuczciwej konkurencji?
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji dostarcza bardzo szerokie instrumentarium narzędzi, z których możesz skorzystać w takiej sytuacji. Wśród nich znajdziesz:
– żądanie zaniechania naruszeń,
– usunięcie skutków czynu nieuczciwej konkurencji (na przykład poprzez publikację przeprosin czy korektę reklamy),
– żądanie zapłaty odszkodowania,
– wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści,
– opublikowanie stosownego orzeczenia sądowego.
Spory sądowe w sprawach dotyczących nieuczciwej konkurencji bywają skomplikowane i złożone, ale nie oznacza to, że nie warto się w nie wdawać. Poza rezultatem w sferze czysto ekonomicznej (uzyskanie stosownego odszkodowania) często wyrok w tego typu sprawie ma walor “PR-owy” – może na przykład zniechęcić nieuczciwego konkurenta czy też zdyscyplinować pracownika zamierzającego skorzystać z firmowego know-how – nawet jeśli osoby te nie uczestniczyły w samej sprawie sądowej.
Czy nieuczciwą konkurencją powinny przejmować się tylko duże firmy?
Absolutnie nie jest to sprawa tylko potentatów czy międzynarodowych koncernów. Ustawa chroni każdego przedsiębiorcę – również:
– właściciela sklepu internetowego,
– lokalnego producenta żywności,
– software house,
– freelancera z autorskim projektem.
Nieuczciwa konkurencja potrafi uderzyć tam, gdzie przedsiębiorce boli najbardziej – niezależnie od skali jego działalności: w reputację i zaufanie klientów.
Jak się chronić przed czynami nieuczciwej konkurencji?
– Zabezpieczaj know-how: NDA, polityka dostępu, szyfrowanie danych;
– Bądź czujny: monitoruj rynek, reaguj na “dziwnie znajome” produkty;
– Wzmacniaj markę: zastrzeż znaki towarowe i elementy identyfikacji;
– Dbaj o procedury – przestrzegaj w swoim przedsiębiorstwie zasad compliance;
– Reaguj szybko: często wystarczy dobrze napisane wezwanie do zaprzestania naruszeń by zażegnać problem jeszcze zanim sprawa trafi do sądu.
Konkurencja – tak, ale uczciwa!
Nieuczciwa konkurencja to nie mit i nie margines sporów prawnych. To nie domena głośnych spraw sądowych, w które uwikłani są jedynie najwięksi biznesowi gracze. To realne ryzyko, które dotyka coraz więcej przedsiębiorców – często w biały dzień, pod przykrywką “wolnego rynku”.
Jeśli podejrzewasz, że Twój konkurent, kontrahent, a nawet pracownik nie grają fair – podejmij stosowne kroki. Prawo stoi po stronie uczciwego biznesu.
#KonkurujLegalnie
adwokat Jakub Hajduk
Legalna konkurencja to cykl artykułów, w którym chcemy udowodnić, że Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, choć relatywnie krótka, stanowić może najważniejszy akt prawny w Twoim biznesie. Pokazujemy gdzie kończy się marketing, a zaczyna nieuczciwość. Pomagamy określić granicę między “sprytem”, a deliktem. Bez teorii dla teorii – tylko konkret, który może przydać się Twojej firmie.
#KonkurujLegalnie